Ekonomik Sipariş Miktarı (EOQ) Nedir?
Ekonomik Sipariş Miktarı (EOQ), bir şirketin toplam envanter maliyetlerini (stok tutma maliyeti, sipariş maliyeti, yok satma maliyeti vb) en aza indirmek için verilmesi gereken optimal sipariş miktarıdır.
Sürekli gözden geçirilen ve envanter sisteminin bir parçası olarak da kullanılan EOQ; envanter seviyesinin her zaman izlendiği ve envanter seviyesinin önceden belirlenmiş yeniden sipariş verme noktasına her ulaştığında sabit bir miktarın sipariş edildiği bir hesaplama modelidir. Bu model, eldeki stoğun gelen siparişi karşılayamayacak kadar riskli seviyeye düşmeden yenilenmesi gereken optimal sipariş miktarını hesaplamak için bir öngörü sağlar. Stokta ne kadar ürün tutulacağına, her siparişte ne kadar ürün sipariş edileceğine ve mümkün olan en düşük maliyetle, ne sıklıkla yeniden sipariş oluşturacağına karar vermesi gereken şirketler için değerli bir modeldir.
EOQ modeli, talebin sabit olduğunu ve stok seviyesinin sıfıra ulaşana kadar sabit bir oranda tükendiğini varsayar. Bu noktada, stok miktarını başlangıç seviyesine döndürmek için belirli sayıda ürün gelir. Model, sabit tedarik süresi ile ikmal varsaydığından, envanter sıkıntısı veya buna ilişkin maliyetler yoktur. Bu nedenle, EOQ modeli altındaki envanter maliyetleri, envanter tutma maliyetleri (depolama maliyeti, satın alma maliyeti, finansal kaynağı başka amaçlar için kullanmak yerine envanter sermayesine bağlama maliyeti vb.) ve sipariş maliyetleridir (herhangi bir teslimat maliyeti gibi sipariş vermeyle ilgili maliyetler). Tek seferde büyük miktarda sipariş vermek bir şirketin stok tutma maliyetini artırırken sipariş maliyetini düşürür. Buna karşın daha az miktarda ve daha sık sipariş vermek, stokta tutma maliyetlerini düşürürken sipariş maliyetlerini arttıracaktır. EOQ modeli, bu maliyetlerin toplamını en aza indiren miktarı bulur.
Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli
Envanter yönetimi stratejinizin bir parçası olarak EOQ modelini kullanmak, envanter seviyenizi yönetmenize de olanak tanır. En iyi yeniden sipariş verme yöntemini hesapladıktan sonra, depolama maliyetleri için fazla ödeme yapmadığınızdan emin olabilirsiniz. Mevcut ürünleriniz için daha düşük depolama maliyetleri ile fırsat maliyetlerinizi de düşürebilirsiniz.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu noktada akılda tutulması gereken: EOQ formülü, müşteri talebinizin söz konusu dönem boyunca tutarlı kalacağını varsayar. Dolayısıyla, şirketiniz yıl veya çeyrekte çeşitli noktalarda müşteri talebinde çok fazla dalgalanma görürse, EOQ kendi başına güvenilir bir yenileme modeli olarak kullanılmamalıdır.
Bu model, belirli bir zaman dilimindeki stok maliyetlerini hesaplamak için de kullanılır. Ekonomik sipariş miktarının anlaşılması için önce envanter maliyetlerinin nasıl hesaplandığının anlaşılması gerekmektedir. Toplam maliyetinizi bulmak için, envanterdeki ürünlerin birim fiyatını, bu ürünlerin elde tutma maliyetini ve siparişlerinizin üretim maliyetlerinin bilinmesi gerekmektedir.
