Stok devir hızı, stoktaki ürünleri kaç kez sattığımızı ve yenilediğimizi gösterir. Stok devir hızı, bir şirketin genel verimliliğini ölçen önemli bir KPI’dır.
Sektör ortalamasına göre bu değer normal şartlarda ortalamadan daha yüksek olmalıdır. Ancak stok devir hızının yüksek oluşu tek başına satışların iyi olduğunu göstermez.
Devir hızının yüksek oluşu, size ürünler için yüksek talep olduğunu ve depolama maliyetlerinde paranızın israf edilmediğini gösterir. Bununla birlikte, bu oran satın aldığınız envanteri etkin bir şekilde sattığınızı ve hızla yenilediğinizin göstergesidir.
Stok devir hızının düşük oluşu ise ürünlere olan talebin düşük olduğunu, ürünü hedeflenen müşterilere satmakta iyi olmadığını anlamanızı sağlar. Bu durum, iyi bir reklam yapmadığımızı, MTS adına yanlış ürünleri ayırt etmediğimizi, ürün fiyatlandırmasının pazarın ortalamasının üzerinde olduğu veya ürünlerin kalitesiz, modası geçmiş ürünler olduğu anlamına gelebilmektedir. Sonuç olarak, sermayenin önemli bir kısmı stoka bağlanmış olur.
STOK DEVİR HIZI NASIL HESAPLANIR?
Stok devir hızı genellikle belirli bir zaman aralığındaki satılan malın maliyetinin (COGS), o zaman aralığındaki ortalama stok seviyesine (dönem başı stok + dönem sonu stok) /2) bölünmesiyle elde edilir.
Slim4 tarafından hesaplanan öngörü ile bu hesaplama farklı bir perspektiften ele alınmaktadır. Bu sayede, önümüzdeki dönemin öngörülerine göre elimizdeki stokun ne kadar dönebileceğini hesaplanabilmektedir. Şirketler ise stokun devir hızını geçmiş dönemin satış verilerini baz alarak hesaplamaktadır.
Müşterilerimiz, mevcut ve geçmiş stok devir hızı KPI’larını, ihtiyaç duydukları farklı özelliklerden yola çıkarak kolayca kontrol edebilirler. Örneğin; toplam şirket bazında, mağaza bazında, kategori bazında ve vb.
Hedef KPI’lar her şirkete göre farklı belirlenmektedir, bu nedenle farklı 2 şirketin stok devir hızını karşılaştırmak mantıklı değildir. Ülke, şirket stratejisi ve sektöre göre değişiklikler bu değerlerde değişiklikler olabilir.
Stok Devir Hızı İçin Bazı İpuçları
Bu anlamda, stok dönüşünü artırmak için bazı püf noktaları değinecek olursak;
- İyi ve uygun pazarlama kampanyasıyla talebi artırın.
- Fiyatlandırma stratejisini analiz ederek gerekirse stratejinizi güncelleyin.
- Sipariş verirken \ veya sözleşmelerin hazırlanması sırasında tedarikçilerle indirim için anlaşmaya varın.
- Genellikle müşteriler tarafından satın alınan ürünleri stoklayın
- Ürün gruplarınızı daha iyi analiz edebileceğiniz, anlayabileceğiniz ve aksiyon alabileceğiniz bir şekilde tanımlayın. Böylelikle ürünün davranışına cevap verebilmek için daha iyi bir konumda olursunuz.
- En çok satan ürünlerinizi ve satan ürünlerin stok değerlerini analiz edin.
- Ürünlerinizi gruplandırarak ve eğilimlerini izleyerek öngörü tutarlılığınızı artırın.
- Depoda fazla yer kaplayan ve yavaş satan ürünleri belirleyin. Gerekirse tedarikçilere iade edin ya da satmak için promosyon uygulayın.
Slim4 için Stok Değişimi Kolaydır
Özellikle perakende satış yapan bazı firmalar stok devri yerine eldeki stokları kontrol etmektedir. Slim4’te ise, stok değişimi kolaydır, KPI’yı eldeki KPI’lara dönüştürebilir.
DOH’u hesaplamak için, satılan malların maliyeti ortalama envantere bölünür. Bunu günlük değere dönüştürmek için, sonuç periyottaki gün sayısı ile çarpılacaktır. Ortalama envanter, belirli bir dönemdeki bir başlangıç envanterine ve bir bitiş envanterine göre hesaplanır ve bu dönemdeki ortalama envanteri göstermek için 2’ye bölünür. Elde ettiğimiz ortalama envanter, aynı dönemde satılan malların maliyeti ile karşılaştırılacaktır.
KPI ile birlikte, yine seçilen dönemin değerler üzerinde etkisi vardır. Süre ne kadar uzun olursa, KPI zamanla o kadar yavaş değişir. Yıllık bazda hesaplandığında, artık önemli bir stok düşüşünün parametre üzerinde küçük bir etkisi olacaktır. Sürenin çok kısa olması durumunda (örneğin sadece bir gün), KPI günlük satışlardan ve hatta satın alma siparişlerinin günlük gelirlerden daha fazla etkilenir. Bir satın alma siparişi, genellikle birden fazla satış siparişini kapsadığından, KPI bir satın alma siparişi girişinden olumsuz etkilenecektir. Birden fazla envanter ölçümüyle DOH hesaplamak için bir dönem kullanıldığında, haftalık ortalama envanter, haftalık en yüksek ve en düşük envanter durumuna göre hesaplanabilir. Belirli bir haftadaki envanter girişlerinin etkisini azaltmak adına, toplam ortalama envanter hesaplaması, dönem içindeki kapalı haftalara göre değişken haftalar rakamına dayalı olacaktır.
