COVID-19, dünyada daha önce eşi benzeri görülmemiş bir krize neden oluyor. Tedarik Zinciri üzerindeki belirsizlik, satışların öngörülemez olması, bazı fabrikaların kapanması veya üretimini durdurması ile inanılmaz seviyelere ulaştı. Bu krizden kurtulmanın en akıllıca yolu ise hızlı, kararlı ve etkili bir şekilde davranmak. Biz de bu zorlu süreçte sizlere yardımcı olabileceğini düşündüğümüz birkaç adımı listeledik.
Öngörülemeyen Arz-Talep Eğrisi
Yaşadığımız küresel salgından sonra tüm dünyayı korku kapladı. Bu belirsiz süreçte hepimizin gözlemlediği üzere pek çok şirket ya kapanma kararı almakta (geçici olarak) veya ürün tedarikinde kayda değer sorunlar yaşamaktadır. Aynı zamanda, satışlar düzensiz seyretmektedir. Süpermarket satışları zirveye ulaşırken bu yığılmanın bir sonucu olarak “catering” endüstrisinin yavaşça kaybolduğunu gözlemliyoruz. Bunun bir sonucu olarak, diğer şirketlerin de cirosunun azalmakta olduğunu görebiliyoruz.
Hızlı ve Verimli Kararlar Alın
Yukarıda bahsedildiği gibi öngörülemeyen durumlara yanıt verebilmek için, normal zamanda izlenen karar mekanizmaları uygun değildir. Bunun nedeni ise daha önce haftalar süren tartışmaların ardından alınan önemli stok kararlarının; bu günlerde 15 ila 30 dakikalık bir sürede yapılmasıdır. Ayrıca herkesin evden çalışmak zorunda olması zaman zaman departmanlar arası uzlaşma sürecini uzatıp, zorlaştırabilmektedir.
Artık hayatta kalabilmek için şirketler, alıştıkları düzenin aksine çok daha hızlı kararlar almak ve uygulamak zorunda kalmaktadır. Bu nedenle, gerektiğinde bu kararları alan kişiler şirkette kilit role sahip kişiler olmalıdır. Tedarik Zinciri yapısı etkin bir emir komuta zincirine dönüştürülmelidir.
Adım 1: Önceliklerinizi doğru belirleyin
İlk adımda, hangi ürünlerin şirket için daha önemli olduğunu veya hangi ürünlerin olumsuz koşullardan daha fazla etkilendiğini belirleyin. Örneğin, A-sınıf ürünler hangisi veya hangi ürünler kıtlık tehlikesi altında? Size en fazla para kaybettiren veya karlılığınızı düşüren etkenler neler? Hangi ürünler bir anda daha az satılmaya başladı? Peki satışı az olan ürünler fazla stok riskine yol açabilir mi? Ya da hangi ürünler eskisine göre daha fazla satılıyor ve gelecekteki satış potansiyeli yüksek?
Adım 2: Stoğunuzu koruyun
Kıtlık olan ürünleri belirlediyseniz, bu ürünlerin doğru müşteri grubuna gittiğinden emin olun. Mesela A sınıfı ürünlerin doğru müşteri grubuna gittiğine yani C sınıfı ürünlerin gideceği müşteri grubuna veya hatta daha kötüsü rakibinize gitmediğine emin olmanız gerekir! Bu kulağa basit gelse de içinde bulunduğumuz gibi zamanlarda uygulamak son derece zordur. Bu nedenle, tüm departmanlar bu durumdan bilgilendirilmeli ve duruma göre hareket edilmelidir. Satışçıların hangi ürünleri satmalarına izin verildiğini bilmesi, pazarlamacıların online mağazadan belirli ürünleri -gerekiyorsa- çıkarması ve mağaza sahiplerinin bazı ürünleri raftan indirmesi gerekebilir.
Genellikle, farklı departmanlar bu tür kararları alırlar, ancak devir hızlı hareket etme devri. Hızlı bir şekilde karaları uygulayabilmek ise zorlu kısımdır.
Adım 3: Güvenli tedarik
Sınırlı sayıdaki ürünlerin tedarikinde belirsizlik söz konusuysa, tedarikçinizle sürekli temas halinde olmalısınız. Yolda hangi ürünler var ve ne zamana kadar bekleyebilirsiniz? Karşılıklı anlaşmanızın temelini oluşturmak için tedarikçinizle tedarik süreleri hakkında bir anlaşmaya varmanız gerekmektedir. Ayrıca, bu süreçte taşımacılığın devam edip edemeyeceğini kontrol etikten sonra mümkünse bir alternatif bulundurun. Bu alternatif daha pahalı olabilir, ancak A grubu ürünler için acil durumlarda kullanmanız gerekebileceğini aklınızda bulundurun. Eğer tedarikçiler yetersiz üretim kapasitesine sahipse veya başka bir nedenden dolayı tedarik sağlayamıyorlarsa, alternatif tedarikçilerle de iletişime geçin.
Adım 4: Fazla stoğu önleyin
Bu gibi zamanlarda karşılaşabileceğiniz bir diğer sorun, talepteki azalma yüzünden elinizde aşırı miktarda stok birikmesidir. Burada öncelikle şu soruyu sormanız gerekir: Bu durum hangi ürünler için önemli bir sorundur? Geçici olarak uzun ömürlü ürünleri stokta bulundurmanız, KPI’larınız için iyi olmasa bile mevcut durumda bunlardan kurtulmak bir öncelik olmayabilir. En azından sınırlı bir depo alanını işgal etmediği veya satılan ürünlerin alanını engellemedikleri sürece bu ürünleri depoda bekletebilirsiniz.
Kısa raf ömrüne sahip, sezonsal veya yaşam döngüsü kısa olan ürünlere odaklanmak ise oldukça önemlidir. Bazı ürünleri depodan çıkarmak için ek bir satış kanalına başvurabilir, tedarikçilerden bu ürünlerin tedarikini durdurmayı talep edebilirsiniz. Ayrıca, mevcut siparişlerinizi iptal etmeye çalışırken sipariş parametrelerinizi değiştirmeyi unutmayın. Stratejinizde stokta bulundurma / stoktan çıkarma kararınızı hızlıca verebilirseniz gelecekte gerçekleşecek pek çok sorunu önleyebilirsiniz.
